[ Pobierz całość w formacie PDF ]
STRES
1
PORADNIK
DLA RODZICÓW
MAŁYCH DZIECI
Copyright © NSPCC, Londyn, Wielka Brytania
Tłumaczenie i adaptacja za zgodą autora: Fundacja Dzieci Niczyje
Copyright © 2007 Fundacja Dzieci Niczyje
SPIS TREŚCI
ISBN: 978-83-926185-2-2
2
I
SKĄD POMYSŁ NA PORADNIK
DOTYCZĄCY STRESU?
2
I
CO TO ZNACZY
BYĆ RODZICEM?
4
I
JAKIM JESTEŚ RODZICEM?
6
I
ZROZUMIEĆ STRES
8
I
CO SIĘ DZIEJE
WTWOIMŻYCIU?
10
I
DZIESIĘĆ
NAJCZĘSTSZYCH
Fundacja Dzieci Niczyje
ul. Walecznych 59
03-926 Warszawa
tel. 22 616 02 68; e-mail: fdn@fdn.pl
www.fdn.pl
www.dobryrodzic.pl
Tłumaczenie: Agnieszka Nowak
Gra
fi
ka: Ewa Brejnakowska-Jończyk
Druk: MuruGumbel
Broszura została opublikowana
dzięki wsparciu
fi
nansowemu:
SYTUACJISTRESOWYCH
14
I
POZYTYWNE WYBORY
16
I
JAK RADZIĆ SOBIE
ZESTRESEM?
18
I
POLICZ DO DZIESIĘCIU
I POMYŚL JESZCZE RAZ
20
I
POMOC I WSPARCIE DLA
RODZICÓW
3
SKĄD POMYSŁ NA PORADNIK DOTYCZĄCY STRESU?
Zdarza się, że trudno pogodzić jedno z drugim. Właśnie masz wyjść na za-
kupy, kiedy uświadamiasz sobie, że musisz po raz kolejny zmienić pieluszkę
swojemu kilkumiesięcznemu synkowi. Twoje trzyletnie dziecko nie chce wyjść
z przedszkola właśnie wtedy, gdy śpieszysz się zapłacić rachunki. Czujesz
się winna/y, że nie jesteś rodzicem doskonałym. Wieczorem masz potworny
ból głowy i wdajesz się w gwałtowną awanturę ze swoim partnerem.
Większość rodziców czerpie ogromną satysfakcję z wychowywania swoich
dzieci, lecz jednocześnie spostrzega to zadanie jako niezwykle trudne. Doty-
czy to zwłaszcza sytuacji, gdy rodzice muszą sobie radzić z dodatkowymi
trudnościami, takimi jak brak pieniędzy, złe
warunki mieszkaniowe, długotrwałe bezrob-
ocie czy też problemy małżeńskie. Dorośli,
którzy pod wpływem własnych doświadczeń
odczuwają gniew i lęk, mogą gorzej radzić so-
bie z trudnościami. Zdarza się, że te czynniki
stresowe przekraczają granice wytrzymałości
rodziców i popychają ich do zachowań, które
narażają ich dzieci na cierpienie.
Pocieszająca wydaje się myśl, że wszys-
cy rodzice miewają trudne chwile.
Idealni rodzice, którzy wydają
się mieć doskonale wy-
chowane dzieci, nieska-
zitelnie czyste domy,
kochających part-
nerów i niena-
ganne stroje, ist-
nieją wyłącznie
w reklamach –
a rzeczywistość
różni się od tego
obrazu.
Ta broszura pomoże rodzicom rozpoznać
źródła stresu, który może im przeszkadzać
w dobrym rodzicielstwie. Znajdują się
w niej wskazówki, w jaki sposób radzić sobie z trudnościami. Poradnik
pomoże także rodzicom lepiej zrozumieć uczucia dzieci.
CO TO ZNACZY BYĆ RODZICEM?
Bycie rodzicem to radość z pierwszego uśmiechu Twojego
dziecka, podtrzymywanie go, kiedy stawia pierwsze
kroki, ponowne odkrycie dziecięcych zabaw i spon-
taniczna decyzja, aby rzucić wszystko i wybrać się na
piknik do parku. Ale bycie rodzicem, to także radze-
nie sobie z napadami złości niesfornego dwulatka
w supermarkecie, zastanawianie się, kiedy, u li-
cha, będziesz miał/a choćby minutę dla siebie,
walka ze zmęczeniem i zniechęceniem, kiedy
Twoje dziecko nie pozwala Ci przespać nocy.
Wszyscy rodzice
miewają gorsze dni,
ale jeśli przez większość czasu
są niezadowoleni ze swojego życia, to
może im być trudno zaspokajać potrzeby dzieci. Niektórzy rodzice mogą
wyładowywać swoje frustracje na dzieciach, a nawet obwiniać je za własne
problemy. Zdarza się również, że pod wpływem stresu rodzice dyscyplinują
i karzą swoje dzieci w sposób, który może wyrządzać im krzywdę.
Życie rodzinne całkowicie wolne od stresu wydaje się niemożliwe,
ponieważ w każdy oparty na miłości związek – zarówno z partnerem
życiowym, jak i z dzieckiem – wpisane są konfl ikty i wzajemne ustępstwa.
Jeśli jednak czujesz, że w Twoim życiu jest za dużo stresu, możesz
podjąć pewne działania, aby poprawić jakość życia swojego i swoich
dzieci – niezależnie od tego, jak źle się czujesz w tej chwili.
Dzieci w każdym wieku wymagają od
rodziców ogromnych zasobów energii
i cierpliwości. Czasami masz wrażenie,
że wymagają więcej niż jesteś
w stanie im dać. Masz również swoje
potrzeby, o które powinnaś/eś zadbać.
4
5
„Uwielbiam, kiedy moja córka
mówi mi, że mnie kocha”.
„Przyglądanie się, jak nasze dzieci
dorastają, to najwspanialsza
rzecz na świecie”.
„Nie radzę sobie, kiedy moje dzieci
są nieposłuszne lub niegrzeczne”.
„Martwię się o ich przyszłość”.
„Kocham swoje dzieci i troszczę się
o nie, ale często się z nimi kłócę” .
JAKIM JESTEŚ RODZICEM?
z tego sprawy. Jest bardzo ważne, żebyśmy wszyscy
rozumieli swoje uczucia, ponieważ wpływają one
na relacje z naszymi dziećmi.
„Spoglądając wstecz, myślę, że raniłam
swoje dzieci, ponieważ chciałam
powetować sobie to, co zrobili mi
rodzice”.
Warto się nad tym zastanowić, ponieważ to, jakim jesteś rodzicem,
wpływa na Twoje obecne relacje z dziećmi oraz na to, jakimi będą ludźmi
w przyszłości.
„W jaki sposób Twoje
dzieciństwo wpłynęło na
to, jakim jesteś rodzi-
cem? Jeśli potrzebujesz
pomocy w poradzeniu so-
bie z własnymi uczucia-
mi, możesz skontaktować
się z jedną z organizacji
wymienionych
na stronie 20
Twoje dzieciństwo
Większość nas uczy się rodzicielstwa na przykładzie własnych rodziców.
W wielu wypadkach taki sposób doskonale się sprawdza, ale jeśli
w dzieciństwie mieliśmy złe doświadczenia, to mogą nam one utrudniać bu-
dowanie relacji z własnymi dziećmi, a nawet powodować poważne szkody.
Większość osób, które w dzieciństwie
padły o
fi
arą krzywdzenia, wyrasta na
troskliwych i kochających rodziców.
Z pewnością jednak takie doświadcze-
nia mogą uczynić rodzicielstwo dużo trud-
niejszym.
Niektórzy rodzice mogą traktować swoje dzieci w określony sposób nie
dlatego, że uważają takie zachowanie za ważne, lecz po prostu dlatego,
że w dzieciństwie sami byli traktowani
w taki sposób.
„Złapałam się na mówieniu rzeczy w rodzaju:
«Jeśli nie zjesz warzyw, odeślę cię do twojego
pokoju». Tak naprawdę było mi wszystko jed-
no, czy mój synek zje warzywa! Powtarzałam
tylko słowa, które w dzieciństwie słyszałam
od matki”.
.
Superkobieta i nowy mężczyzna
Wiele osób odczuwa stres związany z poczuciem, że powinni brać
na siebie odpowiedzialność za wszystko, co się dzieje w życiu ich
dzieci – i że muszą to robić naprawdę dobrze. Często trudno im
zaakceptować fakt, że niektóre zadania mogą być wykonane przez innych,
a część spraw może pozostać niedokończona. Media kreują wizerunek
eleganckiej kobiety, której udaje się łączyć dynamiczną karierę zawodową
z wychowywaniem ślicznych dzieci i gotowaniem smakowitych posiłków –
oczywiście wszystko to bez najmniejszego śladu stresu.
Inni obiecują sobie, że w niczym nie
będą przypominali swoich rodziców,
i postanawiają wychowywać swoje dzieci
zupełnie inaczej.
„Mój ojciec zawsze porównywał mnie
z moim starszym bratem, który we
wszystkim był ode mnie dużo lepszy.
Poprzysiągłem sobie, że kiedy będę miał
własne dzieci, nigdy nie będę tego robił”.
Wydaje się, że wytworem mediów jest także „nowy mężczyzna”
z jego zaangażowaniem w prowadzenie domu i opiekę nad dziećmi
oraz z umiejętnością doskonałego rozumienia partnerki.
Te wizerunki nie tylko wzbudzają w nas nierealistyczne oczekiwania wobec
samych siebie, ale także mogą nas skłaniać do stawiania niemożliwych do
spełnienia wymagań naszym partnerom życiowym i dzieciom. Nieuchronnie
prowadzi to do kon
fl
iktów i wzmaga stres.
Niektórzy ludzie wchodzą w dorosłe
życie z frustracjami, jakie odczuwali
w relacjach ze swoimi rodzicami. Mogą nawet
odreagowywać te nieprzyjemne uczucia na
swoich dzieciach, często nie zdając sobie
Pomyśl o wizerunkach rodziców i rodzin w telewizji oraz w czasopismach. Jak
sądzisz, czy ulegasz ich wpływowi?
6
7
ZROZUMIEĆ STRES
Dla niektórych z nas najtrudniejsze są codzienne
„katastrofy” – rajstopy, w których tuż po założeniu leci
oczko, kolejka na poczcie czy samochód, który nie
chce zapalić.
Czym jest stres?
Kiedy jakieś zdarzenie bądź sytuacja sprawia, że odczuwamy silny niepokój, albo
zakłóca bieg naszego codziennego życia, mówi się, że doświadczamy stresu.
I
Twoje dziecko
Niektóre dzieci są z natury spokojne, podczas gdy inne
stawiają swoim rodzicom większe wymagania, co bywa
źródłem stresu.
Jakie są przyczyny stresu?
Stres zależy od kilku czynników. Niżej przedstawiamy niektóre z nich.
I
To, jaką jesteś osobą
Niektórzy ludzie wydają się z natury spokojni i pewni siebie. Inni przez
większość czasu odczuwają napięcie i niepokój, bądź też brakuje im pew-
ności siebie.
I
Twoje obowiązki
Każdy z nas potrzebuje pewnego poziomu odpo-
wiedzialności, aby mieć poczucie, że jego życie ma sens.
Jednak kiedy czujesz, że masz zbyt wiele obowiązków,
możesz być zestresowany.
I
To, co Cię spotyka
Pewne zdarzenia są trudne niemal dla wszystkich ludzi – zarówno
doświadczenia radosne, takie jak narodziny dziecka czy małżeństwo, jak
i smutne, na przykład rozpad związku, bezrobocie czy bezdomność. Jed-
nak, ogólnie rzecz biorąc, przyczyny stresu różnią się w zależności od oso-
by. Coś, co jeden człowiek spostrzega jako wyzwanie, dla innego może być
zagrożeniem.
I
Ludzie wokół Ciebie
Cokolwiek Cię spotyka, zawsze łatwiej jest radzić so-
bie z trudnościami, mając wspierającego partnera,
rodzinę i przyjaciół. Poczucie braku wsparcia może
powodować stres.
I
Poczucie kontroli nad własnym życiem
To, czy podejmujesz pewne działania, aby złagodzić
stres i ułatwić sobie życie, zależy od kilku czynników, ale przede wszystkim
od Ciebie. Nie możesz zmienić wszystkiego, ale niemal w każdej sytuacji
jest coś, co możesz zrobić.
W jaki sposób stres wpływa na nasze życie?
Stres wywiera na nas wieloraki wpływ. Może sprawić, że będziemy się czuli
zmęczeni, nieszczęśliwi, rozdrażnieni albo skorzy do płaczu. W najgorszym
razie może prowadzić do ataków paniki, bezsenności i poważnej depresji.
Stres bywa także przyczyną dolegliwości
fi
zycznych, takich jak bóle głowy,
migrena, czy astma. Niektórzy specjaliści uważają, że poprzez niszcze-
nie naszego układu odpornościowego stres może odgrywać pewną rolę
w powstawaniu innych schorzeń, takich jak choroby układu krążenia i niek-
tóre rodzaje nowotworów.
8
9
[ Pobierz całość w formacie PDF ]