[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Tyi chorobaPORADNIK DLA OSÓBCHORUJĄCYCH NA SCHIZOFRENIĘROGADDOSIEIEBSchizofrenia, podobnie jak inne choroby, może towarzyszyć komuś przez jakiś czasalbo przez całe życie. Można jednak mieć wpływ na to, jak żyć z chorobą – do tego potrzebna jestwiedza o jej specyfice i metodach leczenia oraz wytrwałość i zaangażowanie w terapię.www.drogadosiebie.plPoradnik został opracowany na podstawie tekstów przygotowanych przez ekspertów – psychiatrówi psychoterapeutów – programu edukacyjnegoDROGADO SIEBIE,aby przybliżyć odpowiedzina pytania:– jakie są objawy schizofrenii?– na czym polega leczenie i co można zrobić dla zwiększenia skuteczności terapii?– dlaczego warto współpracować z rodziną i lekarzem?– jak można radzić sobie z trudnościami choroby?– gdzie szukać pomocy i wsparcia?Warto wyjaśnić i rozszerzyć poruszone kwestie w indywidualnej rozmowie z psychiatrą, psychologiemlub psychoterapeutą. Metody postępowania oraz rodzaj wsparcia, pomocne na różnych etapachchorowania i leczenia, uzależnione są od wielu uwarunkowań i predyspozycji, dlatego konsultacjaze specjalistą jest potrzebna, wręcz niezbędna.Więcej informacji dotyczących schizofrenii i jej leczenia można znaleźć na stronie internetowej programuedukacyjnegoDROGADO SIEBIEdla osób chorujących psychicznie, ich rodzin oraz terapeutów:www.drogadosiebie.plSPIS TREŚCI:Objawy choroby...........................................................................................................................3Leczenie schizofrenii ....................................................................................................................5Współpraca z lekarzem..............................................................................................................10Współpraca z rodziną .................................................................................................................11Jak sobie radzić z chorobą..........................................................................................................12Wsparcie psychospołeczne ........................................................................................................14ROGADDOSIEIEB„Choroba psychiczna…jest częścią mnie, ale to przecieżnie całe moje JA!Wpływa na moje zachowanie, ale nie na to, kim jestem!Jest częścią mojego życia, ale nie musi być całym moim życiem!Nie była moim wyborem, ale mogę mieć wpływ na to, jak się z nią mierzyć!Chcę być SOBĄ,nawet jeśli nie zawsze udaje się osiągnąć pełne zdrowie! ”–2–OBJAWY CHOROBYSchizofrenia jest chorobą psychiczną o indywidualnym i niekiedy przewlekłym przebiegu. Charakteryzuje sięwieloma objawami, które mogą występować z różnym nasileniem. Przyczyny zachorowania nie sądo końca znane – na pewno nikt nie jest winny temu, że zachorował. Zgodnie z obowiązującą dziśteorią, schizofrenia rozwija się w wyniku złożonych interakcji między wieloma czynnikami. Podłożemprocesu chorobowego jest zaburzona równowaga biochemiczna mózgu wpływająca na procesy myśleniai emocje oraz zachowanie i funkcjonowanie w społeczeństwie.Schizofrenia nie jest jedną chorobą – można wyróżnić grupę zaburzeń w funkcjonowaniu mózguo podobnych mechanizmach powstawania, które w potocznym języku łączone są wspólną nazwąschizofrenia.Lekarze w kontakcie z pacjentem lub jego rodziną posługują się słowami, które są bardziejopisowe i odwołują się do konkretnych objawów, m.in. stan psychotyczny, zespół urojeniowo-lękowy.Psychiatryczna klasyfikacja typowych objawów schizofrenii:Objawy pozytywne– zjawiska i wrażenia wytwórcze, czyli dodatkowo wytwarzane przez umysłosoby chorej. Są to np.: urojenia, halucynacje, niska lub nadmierna aktywność, zdezorganizowanezachowanie, życie we własnym wyimaginowanym świecie.Objawy negatywne– funkcje i wrażenia deficytowe, które zubożają psychikę i zachowaniew związku z chorobą. Są przewlekłe i postępują powoli. Są to np.: depresja, lęk, uczucie przygnębienia,zmęczenia, niskie poczucie wartości, osamotnienie, trudności w komunikacji interpersonalnej,wycofanie społeczne, spadek aktywności w relacjach rodzinnych i zawodowych, osłabienie zdolnoścido wyrażania emocji, zmiany nastroju, nadmierna drażliwość, irytacja, brak aktywności i motywacji,niezdolność do odczuwania przyjemności, zobojętnienie, zaniedbanie higieny osobistej oraz zmienionyrytm dobowy snu i czuwania.Zaburzenia procesów poznawczych– trudności w formułowaniu myśli i złożonych wypowiedzi,zaburzenia uwagi i pamięci operacyjnej, łatwa dekoncentracja, osłabiona zdolność do uczenia sięi zapamiętywania nowych informacji.Rozpoznanie schizofrenii nie jest proste ze względu na jej złożony obraz i szereg współwystępującychobjawów. Postawienie trafnej diagnozy i opracowanie planu terapii wymaga przeprowadzenia dokładnegobadania psychiatrycznego – obserwacji i wywiadu.Nie należy samodzielnie przesądzać o wystąpieniu lub braku choroby. W przypadku zauważeniacharakterystycznych symptomów, warto zgłosić się na konsultację do specjalisty – lekarzapsychiatry lub psychologa klinicznego.–3–Osoba z zaburzeniami schizofrenicznymi żyje jakby w swoim świecie – ma różne doświadczeniai odczucia, które często trudno innym ludziom zrozumieć i zaakceptować. Przebieg choroby zależyod wielu czynników, indywidualnych predyspozycji i rozmaitych doświadczeń życiowych.Ten, kto choruje na schizofrenię…… może zamykać się w sobie, być apatyczny, może izolować się od bliskich i nie angażowaćaktywnie w życie rodzinne;… może czuć się osamotniony i zagubiony, jakby niedopasowany do otoczenia, ponieważnie potrafi jasno wyrazić swoich doznań ani sprecyzować swoich uczuć;… może wyrażać chęć bycia w bliskim kontakcie z innymi i jednocześnie unikać głębszych więziinterpersonalnych;… może zamykać się przed otoczeniem, bo otwiera się na świat przeżyć wewnętrznych, urojeńi halucynacji, które bardzo intensywnie zajmują jego uwagę;… może inaczej postrzegać rzeczywistość – bywa, że słyszy lub czuje to, co nie istnieje i to,czego nie postrzegają inni;… może mieć fałszywe wrażenie porządku świata – przyczynowego, czasowego i przestrzennego;… może czuć się niezrozumiany – często myślenie staje się zdezorganizowane, chaotycznei trudno innym zrozumieć logikę wypowiedzi;… może mieć trudności w skupieniu uwagi, zapamiętywaniu czy wykonywaniu niegdyś prostychczynności;… może mieć przekonanie, że jest śledzony, że inni ludzie chcą go zniszczyć, otruć, publicznieośmieszyć lub spiskują przeciwko niemu;… zdarza się, że czuje się niezwyciężony i nie do pokonania – może mieć wrażenie posiadaniawewnętrznej mocy, która pomaga w wypełnianiu różnych misji, np. w zbawianiu świata.Warto podkreślić, że ten, kto choruje na schizofrenię, jest nadal tą samą osobą. Chorobajedynie zmienia czasowo jego funkcjonowanie i sprawia, że zaczyna on czuć inaczej i przeżywaćwięcej. Mimo toczącego się procesu chorobowego, osoba chora zachowuje swoją częśćzdrową – ma swoje pasje, zainteresowania i umiejętności zawodowe. Choroba nie niszczywszystkiego!Gdy choruje się na schizofrenię, życie nie jest proste. Choroba niesie ze sobą ograniczenia, trudności,przeważnie konieczna jest zmiana trybu życia. Jednak jest możliwe, aby te ograniczenia były jak najmniejdotkliwe. Zależy to od wielu czynników – skuteczności leczenia, wsparcia rodziny i przyjaciółoraz w dużej mierze od zaangażowania i nastawienia osoby chorej. Trzeba nauczyć się żyć z psychozą.–4–LECZENIE SCHIZOFRENIIKierunek leczenia choroby psychicznej ustalany jest dla każdego chorego indywidualnie, w zależnościod występujących objawów. Właściwą diagnozę musi postawić lekarz psychiatra, który prowadziobserwację, nieraz nawet przez kilka miesięcy, aby poznać konkretne objawy chorobowe i określićpostać choroby na tyle, na ile jest to możliwe. Psychiatra, we współpracy z psychologiem klinicznym,powinien również wykluczyć ciężką depresję, zaburzenia schizoafektywne, psychozę z pograniczaschizofrenii oraz inne zaburzenia psychiczne, których przyczyną jest ogólny stan zdrowia, zażywaniesubstancji psychoaktywnej czy zaburzenie rozwoju.Diagnoza ma służyć planowaniu dalszego postępowania leczniczego. Szczególnie ważne jest przy tymokreślenie psychologicznych potrzeb i możliwości osoby chorej – do tego, aby poznać i zrozumiećpacjenta, przywiązuje się dużą wagę w psychiatrii i w psychoterapii. Dla pomyślności leczenia dobrzejest wiedzieć, jaki ktoś jest, jaki był przed zachorowaniem i jaki chciałby być po okresie choroby widzianyoczami swoimi oraz najbliższych.Czasem trudno porozumieć się z osobą w ciężkim stanie psychotycznym i aby uzyskać informacje cennedla powodzenia terapii, często przeprowadza się wywiad z rodziną. Najbliższe otoczenie, które znacodzienne zachowanie i niektóre zwyczaje osoby chorej, może pomóc specjalistom w dotarciu do niejoraz w wyjaśnieniu pewnych nieprawidłowości i zachowań. Zaangażowanie rodziny we współpracęz lekarzem zwiększa szanse na powodzenie terapii.Osoba, która choruje psychicznie, powinna rozpocząćodpowiednie leczenie. Terapia farmakologiczna połączonaz psychoterapią może znacząco zmniejszyć czy zlikwidowaćobjawy oraz zapobiegać nawrotom.Schizofrenię można porównać do innych chorób przewlekłych nawracających, np. do cukrzycylub nadciśnienia tętniczego – wszystkie te choroby muszą być leczone systematycznie i konsekwentnie,inaczej pogłębiają się i występują komplikacje. Gdy schizofrenia jest odpowiednio leczona, dajesię kontrolować. Chaos, typowy dla tej choroby, ustępuje miejsca poczuciu kontroli i panowanianad własnym życiem. Ludzie cierpiący na schizofrenię pracują, zakładają rodziny i kiedy wychodząz najcięższych stanów chorobowych, uczestniczą w życiu społecznym, jak inni. Ważne, aby skupić sięna tym, jak żyć z chorobą, aby życie było satysfakcjonujące i aby choroba nie przekreśliła wszystkichplanów, ambicji i nadziei.Dzięki rozwojowi medycyny (w tym głównie nowoczesnej farmakoterapii) możliwości leczeniaosób chorych na schizofrenię są w dzisiejszych czasach nieporównywalnie lepsze niż przed laty.Jeżeli ktoś chce rozpocząć terapię, ma wiele możliwości i sposobów, aby to zrobić.–5– [ Pobierz całość w formacie PDF ]