[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Prostatektomia radykalna z dostħpu kroczowego. Nowoczesna, maþoinwazyjna
metoda chirurgicznego leczenia raka gruczoþu krokowego.
(Charakterystyka metody leczenia Î informacja dla pacjentw)
Autor:
Dr n. med. Stanisþaw Wroıski
Oddziaþ Urologii, Szpital Wojewdzki im. dr J. Biziela w Bydgoszczy
Od roku 2006 w Oddziale Urologii Szpitala Wojewdzkiego im. dr J. Biziela w
Bydgoszczy wykonywany jest zabieg radykalnego usuwania gruczoþu
krokowego (þac. prostata = gruczoþ krokowy) z dostħpu przezkroczowego.
Operacja ta jest nowoczesnĢ i maþoinwazyjnĢ metodĢ leczenia raka gruczoþu
krokowego.
Rak prostaty ograniczony do narzĢdu moŇe byę skutecznie i radykalnie
leczony poprzez chirurgiczne usuniħcie gruczoþu krokowego (prostatektomia
radykalna) bĢdŅ teŇ za pomocĢ rŇnych odmian radioterapii. Zabieg
chirurgiczny ma na celu caþkowite usuniħcie masy nowotworowej jaka
zlokalizowana jest w prostaty. Celem jest zapobieŇenie dalszemu postħpowi
choroby i naciekaniu sĢsiednich narzĢdw (pħcherza moczowego, cewki
moczowej, odbytnicy, koĻci miednicy) oraz powstawaniu przerzutw
obejmujĢcych odlegþe narzĢdy, gþwnie koĻci i wħzþy chþonne. Leczenie
chirurgiczne zarezerwowane jest dla wczeĻnie wykrytych stadiw choroby, tzn.
wtedy gdy nowotwr jest ograniczony do gruczoþu krokowego. Oceny takiego
stadium choroby dokonuje siħ na podstawie badania gruczoþu krokowego przez
odbytnicħ (áper rectumÑ), poziomu antygenu PSA, badania USG oraz wyniku
badania mikroskopowego materiaþu pobranego podczas biopsji prostaty.
Czasami konieczne jest wykonanie badania scyntygraficznego ukþadu kostnego
oraz dodatkowego badania mikroskopowego wħzþw chþonnych
zlokalizowanych w miednicy mniejszej.
CharakterystycznĢ cechĢ wspþczesnej chirurgii jest dĢŇenie do
ograniczenia inwazyjnoĻci wykonywanych zabiegw. Rozumiemy przez to
zminimalizowanie stopnia naruszenia ciĢgþoĻci powþok brzusznych,
ograniczenie urazu tkanek otaczajĢcych operowane narzĢdy wewnħtrzne a w
okresie pooperacyjnym zmniejszenie dolegliwoĻci blowych i moŇliwie
najwczeĻniejsze uruchomienie pacjenta.
Wspþczesna urologia dysponuje trzema zasadniczymi metodami a
wþaĻciwie sposobami dostħpu do gruczoþu krokowego w celu wykonania
prostatektomii radykalnej. SĢ to: áotwartyÑ dostħp zaþonowy (zwany
przezbrzusznym), dostħp laparoskopowy oraz dostħp przezkroczowy.
Wspomnieę naleŇy o prostatektomii radykalnej wykonywanej z pomocĢ robota.
Dopracowanie dostħpu kroczowego dokonane m. in. przez H. Kellera i pŅniej
S. Saito i G. Murakami pozwala takŇe na jednoczesne usuniħcie wħzþw
chþonnych zasþonowych i biodrowych tak w celach diagnostycznych,
rokowniczych jak i leczniczych.
Publikowane w literaturze naukowej dane porwnujĢce wyniki prostatektomii z
dostħpu zaþonowego (czyli tradycyjnego przezbrzusznego) oraz laparoskopowej
i przezkroczowej wskazujĢ iŇ odsetek pacjentw z pooperacyjnymi
zaburzeniami potencji oraz utrzymania moczu sĢ podobne (choę nieco
korzystniejsze w przypadku przezkroczowej). Szczeglnie istotnym jest fakt, Ňe
najwaŇniejszy parametr decydujĢcy o radykalnoĻci leczenia czyli stopieı
zachowania nienaruszonego marginesu chirurgicznego najkorzystniejszy jest w
przypadku prostatektomii kroczowej. Fakt ten wpþywa istotnie na dalszy
przebieg leczenia oraz rokowanie i kontrolħ choroby. Koszt zabiegu, czas
hospitalizacji i stopieı dolegliwoĻci pooperacyjnych przemawiajĢ na korzyĻę
prostatektomii wykonywanej z dostħpu przezkroczowego.
Wskazania do prostatektomii kroczowej sĢ takie same jak w przypadku
pozostaþych dostħpw i typowe dla leczenia radykalnego. Dostħp ten jest
szczeglnie korzystny i zalecany u pacjentw otyþych ( BMI >35), u osb po
wczeĻniejszych zabiegach operacyjnych lub endoskopowym leczeniu schorzeı
gruczoþu krokowego (np. po elektroresekcji prostaty). Gþwnymi zaletami
zabiegu sĢ: krtki czas operacji Î Ļrednio 90 minut, krtki pobyt w oddziale
szpitalnym Î pacjent opuszcza szpital zwykle w 3-4 dobie po zabiegu i
minimalny czas rekonwalescencji. WaŇnymi zaletami zabiegu sĢ takŇe: maþe,
ukryte ciħcie Î zlokalizowane pod mosznĢ wokþ odbytu, majĢce dþugoĻę ok. 8
cm i ominiħcie duŇych grup miħĻniowych, niskie ryzyko powikþaı
Ļrdoperacyjnych i ich þatwa korekcja, niski odsetek nieotrzymania moczu, brak
pooperacyjnej niestabilnoĻci wypielacza pħcherza moczowego, bardzo wysoki
odsetek pacjentw zadowolonych z zastosowanej metody leczenia.
Przygotowanie pacjenta do operacji prostatektomii kroczowej przebiega w taki
sam sposb jak w przypadku pozostaþych dostħpw. Natomiast naleŇy zwrcię
szczeglnĢ uwagħ na odpowiednie przygotowanie do zabiegu okolicy krocza:
polega to na starannym ogoleniu okolicy þonowej, moszny oraz skry wokþ
odbytu. CzynnoĻę ta pozwala na unikniħcie zakaŇeı rany operacyjnej oraz
uþatwia gojenie.
W trakcie zabiegu pacjent znajduje siħ w poþoŇeniu na plecach w pozycji
zbliŇonej do ginekologicznej (tzw. litotomijnej) a ciħcie skrne na kroczu
wykonywane jest jak najbliŇej otworu odbytu. IstotnĢ zaletĢ zabiegu jest
okolicznoĻę Ňe ze wszystkich rodzajw prostatektomii, operacja ta daje
najwiħkszĢ szansħ zaoszczħdzenia pħczkw naczyniowo-nerwowych co pozwala
na odzyskanie przynajmniej czħĻciowej sprawnoĻci seksualnej.
NajczħĻciej stan pacjenta nie wymaga podawania specjalnych lekw
przeciwblowych gdyŇ dolegliwoĻci pooperacyjne sĢ niewielkiego stopnia a w
godzinach wieczornych po zabiegu chory moŇe spoŇyę lekki posiþek. Peþne
uruchomienie pacjenta jest moŇliwe w 1 dobie a nawet w godzinach
wieczornych w dobie 0. Bardzo waŇne jest dokþadne i zrozumiaþe
poinstruowanie pacjenta o koniecznoĻci utrzymania wþaĻciwej higieny krocza -
szczeglnie po defekacji (oddaniu stolca).
Pacjent opuszcza szpital zwykle w 3-4 dobie po operacji. Szwy skrne i cewnik
pħcherzowy usuwane sĢ w 10 dobie w warunkach ambulatoryjnych.
Na jakie okolicznoĻci pacjent powinien zwrcię szczeglnĢ uwagħ ?
s
zzzzz
s z s z
s z z zs z
szzzzzzzz
zzzzs
sz z z z
z z s z z s
z sz s z
z zz z z s
zszszszss
zzzzss
ss s
sszs
z z s s s
s z
Dane statystyczne uzyskane w oparciu o analizħ wieloletnich obserwacji
pacjentw operowanych z powodu raka gruczoþu krokowego wskazujĢ Ňe
zaburzenia trzymania moczu o rŇnym nasileniu dotykajĢ ok. 40% pacjentw.
Podawana czħstoĻę wystħpowania pooperacyjnego nieotrzymania moczu zaleŇy
od cytowanych autorw, przyjħtych kryteriw trzymania moczu, wieku
pacjentw, czasu jaki upþynĢþ od zabiegu oraz doĻwiadczenia lekarza
operujĢcego (Mettlin CJ, Cancer, 1997;80, Litwin MS, JAMA 1995;273, Walsh
PC J Urol 1994;152, Steiner MS J Urol, 1991;145, Kaye KW Br J Urol 1997;
158).
Czħstsze sĢ pooperacyjne zaburzenia zaburzenia potencji (czyli zdolnoĻci do
podjħcia wspþŇycia seksualnego). Wykazano Ňe spoĻrd wszystkich pacjentw
poddanych prostatektomii radykalnej jedynie 81% miaþo prawidþowe wzwody
prĢcia (erekcje) z wdroŇeniem leczenia operacyjnego. W tej grupie po 6
miesiĢcach od zabiegu operacyjnego tylko 9% miaþo wzwody pozwalajĢce na
podjħcie aktywnoĻci seksualnej. W miarħ upþywu czasu, zwiĢzanego
przypuszczalnie z regeneracja wþkien nerwowych, odsetek ten ulegþ znaczĢcej
poprawie. 60 miesiħcy po zabiegu 28% pacjentw podawaþo wystħpowanie
wzwodw wystarczajĢcych do podjħcia wspþŇycia. Odsetek zaburzeı wzwodu
wĻrd pacjentw leczonych operacyjnie rŇni siħ zaleŇnie od cytowanych
autorw - od 16% do ponad 80% (Penson DF J Urol. 2005;173:1701-1705,
Kendirci M Clin Prostate Cancer. 2004;3:87-92)
Z caþym naciskiem naleŇy stwierdzię Ňe pomimo wystħpowania tych powikþaı
znakomita wiħkszoĻę pacjentw leczonych operacyjnie z powodu raka prostaty
jest zadowolona z jego efektw, akceptujĢc obniŇenie jakoĻci Ňycia jako cenħ za
[ Pobierz całość w formacie PDF ]